Kỹ thuật in lụa là một trong những phương pháp in ấn phổ biến được sử dụng phổ biến trong ngành may mặc, sản xuất đồng phục và nhiều lĩnh vực khác. Với khả năng in màu sắc sắc nét, bền lâu trên nhiều chất liệu, in lụa giúp tạo ra những sản phẩm đẹp mắt, chất lượng cao. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có những ưu nhược điểm riêng, ảnh hưởng đến lựa chọn sử dụng cho từng loại sản phẩm. Bài viết dưới đây sẽ của Bamboo Uniform sẽ giúp bạn tìm hiểu thông tin chi tiết về kỹ thuật in lụa.

Kỹ thuật in lụa là gì?

In lụa là phương pháp sử dụng khuôn để định hình hình ảnh, sau đó dùng thanh gạt để trải đều mực lên bề mặt sản phẩm thông qua tấm lưới in. Tên gọi “in lụa” xuất phát từ việc ban đầu kỹ thuật này dùng tơ lụa làm lớp ngăn giữa mực in và vật liệu. Khi công nghệ phát triển, tơ lụa đã được thay bằng vải bông, sợi tổng hợp hoặc lưới kim loại, tăng độ bền và tính linh hoạt.

Hiện nay, kỹ thuật in lụa áp dụng trên vải và nhiều chất liệu khác như thủy tinh, gỗ, giấy, túi nilon, bề mặt gạch men hay gạch ốp lát, mở rộng khả năng ứng dụng đa dạng trong sản xuất cũng như trang trí.

Kỹ thuật in lụa sử dụng khuôn để định hình hình ảnh, sau đó dùng thanh gạt để trải đều mực lên bề mặt sản phẩm

Lịch sử phát triển của in lụa

In lụa là phương pháp in ấn có lịch sử lâu đời, từ hơn 1.000 năm trước, con người đã biết tạo bản sao hình ảnh lên các vật liệu bằng cách căng sợi vải trên khung gỗ. Vào những năm 1870 tại Pháp và Đức, các nhà nghiên cứu phát minh sử dụng tơ lụa làm lưới in, giúp sao chép hình ảnh lên bề mặt khác nhanh chóng, đồng bộ.

Năm 1907, Samuel Simon phát triển quá trình làm lưới bằng các sợi tơ, nâng cao hiệu quả in. Đến năm 1914, John Pilsworth sáng chế phương pháp in lưới nhiều màu, lần đầu áp dụng tại San Francisco, California, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong lịch sử kỹ thuật in lụa.

In lụa là phương pháp in ấn có lịch sử lâu đời, từ hơn 1.000 năm trước

Ưu nhược điểm của in lụa

Hiện nay, kỹ thuật in lụa chủ yếu được áp dụng tại các doanh nghiệp quy mô nhỏ, bởi nó sở hữu những ưu và nhược điểm riêng:

Ưu điểm:

• Đa dạng màu sắc, thuận tiện cho việc chọn lựa theo sở thích và nhu cầu.
• Kinh phí hạn chế, dụng cụ dễ sử dụng, lý tưởng cho các đơn vị quy mô nhỏ.
• Không yêu cầu máy móc hiện đại hay nhân lực có tay nghề cao.
• Có thể in hình, chữ lên nhiều loại bề mặt khác nhau.
• Thành phẩm mực đều, sắc nét, rõ ràng, đảm bảo thẩm mỹ cao.

Nhược điểm:

• Mỗi khuôn chỉ dùng được cho một màu, khiến thời gian in lâu.
• In nhiều màu sắc với số lượng ít sẽ tốn kém hơn.
• Mực in kém chất lượng có thể làm hình ảnh bị đứt gãy, không liền mạch.
• Khó thực hiện các hình biến sắc, chủ yếu in màu đơn.
• Quy trình tốn công sức, thời gian lâu, lợi nhuận thấp, chỉ phù hợp đơn vị nhỏ.
• Mực in bám chắc nên khó làm sạch khi lem màu.
• Độ bền mực chỉ khoảng 3–6 tháng, cần bảo dưỡng hoặc thay mới định kỳ.

In lụa chủ yếu được áp dụng tại các dự án quy mô nhỏ

Xem thêm: Mùa hè mặc vải gì cho mát? Top 8 loại vải lý tưởng nhất

Những yếu tố cần có để in lụa

Để tạo ra ấn phẩm in lụa chất lượng, cần chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ và vật liệu cơ bản sau:

• Vật liệu cần in: Bao gồm vải, giấy, cao su, thủy tinh, da, kim loại,… tùy thuộc vào sản phẩm muốn in.
• Khuôn in: Thường là khung gỗ hình vuông hoặc chữ nhật, giúp cố định lưới in và dẫn mực đi qua lưới thấm xuống vật liệu.
• Lưới in: Có thể là lụa tơ tằm, vải bông, cotton hoặc lưới kim loại, chia thành phần in và phần không in.
• Mực in: Đặc trưng với độ sệt, dẻo, mỗi màu được bảo quản riêng, có thể pha trộn để tạo màu mới.
• Thanh gạt: Làm bằng gỗ, bề mặt phẳng, kéo đều mực qua lưới để in chính xác.
• Bàn in: Dùng để cố định vật liệu, kết hợp keo đặc biệt tránh dịch chuyển trong quá trình in.

Những yếu tố cần có để in lụa

Cách thức vận hành của kỹ thuật in lụa

Mực in được đặt vào lòng khung làm từ gỗ hoặc hợp kim nhôm, sau đó được trải đều bằng lưỡi dao cao su. Dưới áp lực của dao gạt, một phần mực sẽ thấm qua lưới in, trong khi các khu vực không cần in đã được bịt kín bằng hóa chất chuyên dụng để tạo hình.

Mực sau đó in trực tiếp lên bề mặt vật liệu đã chuẩn bị, tạo thành hình ảnh hoặc chữ. Ban đầu, toàn bộ quy trình được thực hiện thủ công, nhưng hiện nay đã được tự động hóa nhờ máy móc, tăng năng suất và độ chính xác.

Kỹ thuật in lụa áp dụng được trên đa dạng chất liệu như vải, thủy tinh, đồng hồ, nilon, kim loại, mica, gỗ, giấy,… Ngoài ra, in lụa còn thay thế kỹ thuật vẽ dưới men trong chế tạo gạch men và đồ gốm sứ, góp phần tạo ra các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, vật dụng tiêu dùng và sản phẩm kinh doanh đa dạng.

Cách thức vận hành của phương pháp in lụa

Phân loại phương pháp in lụa

In lụa được ứng dụng trên nhiều chất liệu khác nhau và có thể phân loại theo các tiêu chí khác nhau:

Phương pháp khuôn in:

• In thủ công trên bàn in: Tất cả các bước từ gạt mực đến sấy đều do con người thực hiện, dùng cho đơn hàng nhỏ.
• In bán thủ công: Một số công đoạn như căn chỉnh được hỗ trợ bằng máy móc, còn lại vẫn thao tác bằng tay, giúp tăng hiệu suất và rút ngắn thời gian.
• In tự động: Toàn bộ quy trình, từ căn chỉnh, gạt mực đến sấy khô, đều được thực hiện bằng máy móc hiện đại, phù hợp với sản xuất số lượng lớn.

Hình dạng khuôn in:

• Khuôn lưới phẳng: Phổ biến, áp dụng trên nhiều vật liệu như vải, cao su, giấy,…
• Khuôn lưới tròn kiểu thùng quay: Dùng cho các vật liệu có bề mặt cong như gốm sứ, chén thủy tinh.

Cách in:

• In trực tiếp: Thích hợp với sản phẩm nền trắng hoặc nhạt, không làm ảnh hưởng màu in.
• In phá gắn: Dùng cho sản phẩm nền nhiều màu, mỗi màu được in riêng và ghép lại, đảm bảo hình ảnh sắc nét.
• In dự phòng: Áp dụng cho vật liệu đặc biệt hoặc nền đa màu, khi in trực tiếp hoặc phá gắn không khả thi.

Phân loại phương pháp in lụa

Ứng dụng của kỹ thuật in lụa

Nhờ khả năng in trên nhiều chất liệu, in lụa được sử dụng trong nhiều lĩnh vực sản xuất và quảng bá:

• In áo thun, đồng phục: Hình ảnh, logo hoặc chữ được in trực tiếp lên áo theo yêu cầu, đây là ứng dụng phổ biến, được nhiều doanh nghiệp sử dụng.
• In túi vải: In trên túi vải canvas hoặc bố để tạo hình, gam màu đơn giản hoặc đa dạng, giúp sản phẩm thêm hấp dẫn và tiện dụng trong kinh doanh hoặc làm quà tặng.
• In banner, poster: Kỹ thuật này cho phép kết hợp nhiều màu sắc sắc nét, thích hợp với các sản phẩm quảng cáo có nội dung và hình ảnh đơn giản.
• In decal, sticker: Sử dụng trên nhiều chất liệu khác nhau, tạo hình ảnh rõ nét, phù hợp với nhu cầu đa dạng về kích thước và số lượng.
• In thiệp cưới, card visit: In lụa đảm bảo hình ảnh sắc nét, chất lượng cao, đặc biệt phù hợp với đơn hàng nhỏ và yêu cầu thủ công tinh xảo.

Ứng dụng của kỹ thuật in lụa

Quy trình in lụa chi tiết

In lụa là kỹ thuật in ấn tinh xảo được thực hiện theo 6 giai đoạn cơ bản tại xưởng:

• Chuẩn bị khung và pha keo: Khung làm từ gỗ hoặc hợp kim nhôm, đã được rửa sạch và phơi khô, hình dạng chủ yếu là chữ nhật.
• Chụp bản: Chuyển hình từ bản thiết kế sang lưới in bằng cách phủ nhũ tương nhạy sáng, đặt phim dương bản và chiếu UV để cố định hình ảnh trên lưới.
• Pha mực: Chuẩn bị mực phù hợp với vật liệu, đảm bảo độ bám chắc, màu sắc và độ nét yêu cầu.
• In thử và canh tay kê: Thử in để đánh giá chất lượng, sấy khô, cố định phim lên lưới, ép kính và phơi dưới ánh sáng mặt trời hoặc máy phơi.
• In sản lượng: Khi bản in thử đạt chất lượng, tiến hành in hàng loạt theo số lượng yêu cầu.
• Rửa khung: Sau khi in xong, khung được rửa sạch để bảo quản và chuẩn bị cho lần in tiếp theo.

Quy trình in lụa chi tiết

Hỏi đáp thường gặp về kỹ thuật in lụa

Bên cạnh việc tìm hiểu “kỹ thuật in lụa là gì”, nhiều người còn quan tâm đến các vấn đề liên quan đến kỹ thuật này:

In lụa có áp dụng được trên mọi chất liệu không?

Kỹ thuật in lụa gần như có thể in trên mọi chất liệu như vải, thủy tinh, nilon, mạch điện tử, đồ gỗ, giấy,… Thậm chí còn được dùng để vẽ dưới men trong sản xuất gạch men.

In lụa có thể in hình nhiều màu không?

Mỗi màu cần một khung riêng, do đó kỹ thuật này khó thực hiện với các hình ảnh nhiều màu hoặc phức tạp, dễ tốn thời gian và không đảm bảo độ sắc nét.

Thời gian in lụa mất bao lâu?

Thời gian in phụ thuộc vào độ phức tạp của mẫu. Trung bình, mỗi sản phẩm mất khoảng 1–3 phút, càng nhiều màu sắc thì thời gian càng lâu hơn.

Những thông tin trên giúp bạn hiểu rõ về kỹ thuật in lụa là gì? Kỹ thuật in lụa là phương pháp đa năng, cho phép tạo ra các sản phẩm sắc nét, bền màu và phù hợp với nhiều chất liệu như vải, giấy, thủy tinh hay kim loại. Với sự linh hoạt và hiệu quả của kỹ thuật này, doanh nghiệp có thể nâng cao giá trị thương hiệu thông qua các ấn phẩm đồng bộ, chuyên nghiệp. Bamboo Uniform tự hào là đối tác uy tín trong lĩnh vực may đồng phục, sẵn sàng cung cấp giải pháp in lụa chất lượng cao, từ thiết kế đến sản xuất, giúp doanh nghiệp tạo dấu ấn riêng.

Thông tin liên hệ: 

• Trụ sở: 29/31 Lê Đức Thọ, phường Hạnh Thông, TPHCM.
• Văn phòng + xưởng may: 135A Nguyễn Cửu Đàm, Tân Sơn Nhì, TPHCM.
• Số điện thoại: 0902 149 780
• Email: saledongphucbamboo@gmail.com
• Website: Bamboouniform.vn